Tiền cổ là một hình thức cổ vật đặc biệt, trong tiền cổ khi nói về những đồng tiền cổ của các triều đại Phong Kiến, các nhà sưu tập thường dùng khái niệm cổ tiền. Đây là những hiện vật tiêu biểu về lịch sử và văn hóa của các Triều đại phong kiến xa xưa.
Tiền cổ tiêu biểu về lịch sử vì bản thân trên hầu hết những đồng tiền cổ đều thể hiện rõ Niên hiệu của Triều đại mà mình đại diện. Lịch sử cho thấy khi thay đổi Triều đại thì việc lấy Niên hiệu mới và đúc tiền theo Niên hiệu của mình là việc gần như được các Nhà Vua cho thực hiện ngay để thể hiện dấu ấn của một chế độ mới do mình đứng đầu. Do vậy hiếm có thể nói, hiếm có cổ vật nào thể hiện Niên đại một cách rõ ràng như các đồng tiền cổ.
Nó là tiêu biểu về văn hóa vì tên gọi đồng tiền đã thể hiện sự trân trọng của chế độ và người dân đối với đồng tiền (Thông Bảo – Vật quý thông dụng) ngoài ra trong một số đồng tiền còn thể hiện ước muốn (Vĩnh bảo – Vật quý mãi mãi), ngoài ra đồng tiền còn thể hiện nét chữ (Khải, Lệ, Hành, Thảo, Triện) của chế độ đương thời. Một Triều đại hưng thịnh, nét chữ ngay ngắn, chuẩn mực và thậm chí phóng khoáng, sáng tạo. Một triều đại sơ khai hoặc suy thoái thể hiện nét chữ tùy biến, đồng tiền đang dạng về kiểu chữ, kích thước.
Vậy tiền cổ được phát hiện thế nào?
Tiền Cổ đa phần được phát hiện trong các chum, vò chôn dưới lòng đất thông qua quá trình tìm kiếm kim loại bằng các thiết bị thô sơ như các que xăm, thuốn thọc xâu xuống long đất hoặc hiện đại hơn là thông qua các thiết bị dò kim loại.
Cổ tiền cũng có thể phát hiện được thông qua quá trình nạo vét sông hồ hoặc qua quá trình hút cát ở dưới các lòng song
Cổ tiền cũng có thể phát hiện được trong các con tàu thương mại bị đắm ở các vùng biển Quảng Ngãi, Nghệ An….v.v
Tiền cổ được xử lý thế nào?
Sau khi phát hiện, Tiền cổ được mua bán trao tay qua nhiều cấp độ khác nhau với nhiều mức giá khác nhau phụ thuộc vào kinh nghiệm của người mua và người bán tuy nhiên việc mua bán sơ khai này chỉ dựa trên đặc điểm khái quát của lô tiền để định giá, ví dụ: Tiền Khai Nguyên, Bắc Tống sẽ rẻ hơn tiền Thanh, Tiền Bắc Tống lẫn Lê sẽ đắt hơn tiền Nhà Nguyễn….v.vv
Khi đến tay những Dealer cao cấp – là những người trực tiếp xử lý từng đồng tiền và phân loại tiền theo tên gọi, theo kiểu chữ để bán thì những đồng tiền này được làm sạch, xử lý và phân loại để phân biệt đâu là tiền VN, đâu là tiền TQ, Nhật bản và Hàn Quốc. Đâu là loại có giá trị cao, giá trị thấp và thậm chí đâu là loại bán theo cân, theo ký (Tiền bã).
Cổ tiền có giá trị thế nào?
Một đồng tiền cổ có giá trị trước hết phục thuộc vào mức độ quý hiếm của đồng tiền sau đó đến sự hoàn hảo của đồng tiền (Ở đây cần hết sức lưu ý tuổi của đồng tiền không quyết định mức độ quý hiếm của đồng tiền do vậy gần như không quyết định đến giá trị thương mại của đồng tiền)
Giá trị của một đồng cổ tiền có thể từ 1.000đ cho đến 100 triệu đồng và hơn thế nữa, có những đồng cổ tiền phát hiện ở Việt nam và được bán sang Trung Quốc với mức giá 500 Triệu đến gần 1 Tỷ đồng do vậy có thể khẳng định không cần nhiều tiền cũng có thể sưu tập cổ tiền nhưng cũng có thể khẳng định không ai có thể có một bộ sưu tập đầy đủ nhất theo đúng nghĩa đen. Thực tế cho thấy rất nhiều nhà sưu tập đi sau nhưng lại có những đồng tiền mà nhiều nhà sưu tập đi trước không thể có và đây chính là điều vô cùng hấp dẫn và là động lực để những nhà sưu tập đi sau không nản chí trên còn đường đầy gian nan.
Chơi Cổ tiền là chơi chữ do vậy sự khác nhau về nét chữ thể hiện sự khác nhau giữa các đồng tiền và đó được coi là những loại khác nhau (Variety) do vậy một bộ tiền quý giá sẽ phụ thuộc vào sự đang dạng trong cùng một loại tiền và điều này thì bản thân các nhà sưu tập Việt nam còn đang bắt đầu làm quen do vậy sẽ là một cơ hội lớn cho những nhà sưu tập đi sau tìm tòi, khám phá và nhiều khi sự phát hiện của người đi sau nâng cao giá trị của đồng tiền lên rất nhiều.
Tôi có thể chơi cổ tiền được không?
Hoàn toàn có thể vì cuộc chơi luôn bắt đầu từ thấp đến cao, hay đầu tư cho mình những đồng tiền có giá trị thấp nhất và hãy hiểu biết về đồng tiền trước khi bỏ tiền mua những đồng có giá trị lớn hơn.
Sự hiểu biết là vô cùng quan trọng cho nên phát hiện ra những điều mới sẽ giúp bạn tìm kiếm được những đồng tiền quý trước khi nó trở lên có giá và đây là một hướng đi cho những người chơi sau.
Chơi cổ tiền mà không có cổ tiền cũng là một cách chơi đầy trí tuệ, tuy nhiên sẽ khó hơn một chút vì sẽ thiếu đi sự cảm nhận thực tế, tuy nhiên nếu bạn chọn cách này thì cũng không phải là không khả thi vì niềm đam mê sẽ giúp bạn thành công!